Ιστολόγια και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν στιγμιότυπο από βίντεο το οποίο υποτίθεται πως δείχνει μαζική έξοδο ουκρανών αξιωματούχων και πολιτικών από το Κίεβο μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Μόσχα τον Μάρτιο του 2024. Ο ισχυρισμός που συνοδεύει τα δημοσιεύματα είναι πως η έξοδος αποτελεί αντίδραση φόβου για πιθανά αντίποινα της Ρωσίας, αφήνοντας να εννοηθεί εμπλοκή της Ουκρανίας στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής καθώς το βίντεο δεν είναι πρόσφατο και δεν σχετίζεται με τα γεγονότα στην Μόσχα.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: katohika.gr, triklopodia.gr, priftisnews.blogspot.com
Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών του ισχυρισμού βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Σύμφωνα με τα τελευταία Ρωσικά στοιχεία, το Κίεβο, με την υποστήριξη δυτικών, εμπλέκονται στην τρομοκρατική επίθεση στο Crocus City Hall, της Μόσχας! Ουκρανικοί πόροι, γράφουν, ότι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, και ορισμένοι πολιτικοί και επιχειρηματίες, διέφυγαν από το Κίεβο. Κάποιοι βγάζουν τις οικογένειές τους, εν αναμονή των Ρωσικών αντίποινων, στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας. Όλες οι μεγάλες συναντήσεις, με ανώτερους αξιωματούχους, διεξάγονται σε υπόγεια καταφύγια, αφού περιμένουν, μαζικά Ρωσικά χτυπήματα, σε στόχους στην Ουκρανία.
Ανάλυση του ισχυρισμού
Η επίθεση στην Μόσχα
Στις 22 Μαρτίου 2024 έλαβε χώρα τρομοκρατική επίθεση στον συναυλιακό χώρο Crocus City Hall στην Μόσχα. Στον χώρο εισέβαλαν 4 ένοπλοι άντρες οι οποίοι ξεκίνησαν να πυροβολούν και να μαχαιρώνουν παρευρισκόμενους οδηγώντας 139 ανθρώπους στον θάνατο και τραυματίζοντας 182. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος της Επαρχίας Χορασάν, ένα παρακλάδι της τρομοκρατικής οργάνωσης του Ισλαμικού Κράτους (IS) με δήλωση στο Amaq News Agency, το μέσο προπαγάνδας του Ισλαμικού Κράτους.
Μια ημέρα μετά την επίθεση συνελήφθησαν 11 άτομα, 4 εκ των οποίων εν τέλει κατηγορήθηκαν για την τρομοκρατική επίθεση, συγκεκριμένα οι Dalerjon Barotovich Mirzoyev, Saidakrami Muradali Rachabalizoda, Shamsidin Fariduni και Muhammadsobir Zakirjonovich Faizov. Οι 4 κατηγορούμενοι παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο στις 24 Μαρτίου 2024 με εμφανή σημάδια ξυλοδαρμού και τρείς εξ αυτών, οι Mirzoyev, Rachabalizoda και Fariduni δήλωσαν ένοχοι.
Σε σχετική δημόσια δήλωση του, ο Βλάντιμιρ Πούτιν έκανε λόγο για αποτέλεσμα θρησκευτικού φανατισμού, ωστόσο κατηγόρησε την Ουκρανία για παροχή βοήθειας στους κατηγορούμενους χωρίς ωστόσο να έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής κάποιο στοιχείο για εμπλοκή της Ουκρανίας στο περιστατικό.
Το επίμαχο βίντεο λήφθηκε το 2022
Χρησιμοποιώντας την μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας εντοπίσαμε αναπαραγωγές της εικόνας από μεγάλα μέσα ενημέρωσης το 2022. Συγκεκριμένα πρόκειται για στιγμιότυπο που προέρχεται από βίντεο που λήφθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022, στις αρχές της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, και δείχνει πολίτες οι οποίοι προσπαθούν να διαφύγουν από το Κίεβο. Το βίντεο λήφθηκε από την Ουκρανή πολιτικό Ivanna Klympush η οποία το έστειλε στον δημοσιογράφο Bill Bostock του μέσου Business Insider.
Η επίμαχη εικόνα είναι στιγμιότυπο από την αρχή του βίντεο.
Όπως κατέγραψαν πολλά μεγάλα μέσα ενημέρωσης εκείνη την περίοδο, την ανακοίνωση της εισβολής στην Ουκρανία ακολούθησε περίοδος μεγάλης αναταραχής, καθώς πολίτες προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν προμήθειες και να μετακινηθούν σε πιο ασφαλείς περιοχές.
Εξετάζοντας μάλιστα την αρθρογραφία σε διεθνή μέσα ενημέρωσης δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά σε μαζική έξοδο από την Ουκρανία μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Μόσχα.
Συμπέρασμα
Το επίμαχο στιγμιότυπο δεν δείχνει πολίτες να προσπαθούν να διαφύγουν από την Ουκρανία λόγω φόβου επίθεσης από την Ρωσία μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Μόσχα στα τέλη Μαρτίου του 2024. Πρόκειται για στιγμιότυπο από βίντεο που λήφθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022, λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και δείχνει πολίτες να εκκενώνουν το Κίεβο προσπαθώντας να μετακινηθούν σε πιο ασφαλείς περιοχές.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
