Ψευδής ισχυρισμός για ευρωπαϊκή νομοθεσία που θα απαγορεύει την συντήρηση αυτοκινήτων δεκαπενταετίας

|

|

Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός

Ισχυρισμός
Ευρωπαϊκή νομοθεσία θα απαγορεύει την συντήρηση αυτοκινήτων τα οποία είναι 15 ετών και άνω.

Η αξιολόγησή μας

Τι ισχύει

Συμπέρασμα
Η σχετική πρόταση αναθεώρησης δεν κάνει λόγο για υποχρεωτική παράδοση οχημάτων και απαγόρευση επισκευής μετά την πάροδο δεκαπενταετίας. Η πρόταση έχει ως στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικά υπεύθυνης κατασκευής, επιδιόρθωσης και συντήρησης οχημάτων με παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκης Ένωσης για εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων. Η μόνη αναφορά σε υποχρεωτική παράδοση οχήματος για καταστροφή αφορά τις περιπτώσεις όπου το όχημα έχει υποστεί καταστροφή η οποία δεν επιδέχεται επιδιόρθωσης όπως για παράδειγμα το να έχει καεί ολοσχερώς ή να έχει βυθιστεί σχεδόν πλήρως σε νερό. Αυτή η ρύθμιση μάλιστα δεν είναι καινούργια αλλά υπάρχει στην σχετική ευρωπαϊκή οδηγία ήδη από το 2000. Στο ελληνικό προεδρικό διάταγμα αρ. 116 του 2004, το οποίο βασίστηκε στην ευρωπαϊκή οδηγία του 2000, τονίζεται το ίδιο σημείο για την διαδικασία συλλογής και χαρακτηρισμού οχημάτων τα οποία δεν επιδέχονται επιδιόρθωσης. Από αυτή την υποχρέωση εξαιρούνται οχήματα τα οποία μένουν σε ιδιωτικό χώρο και δεν μετακινούνται ενώ ο ιδιοκτήτης δεν έχει ενημερωθεί ότι το όχημα του εμπίπτει στην κατηγορία οχήματος του οποίου ο κύκλος ζωής έχει λήξει.

Ιστολόγια και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν τον ισχυρισμό πως ευρωπαϊκή νομοθεσία θα απαγορεύει την συντήρηση αυτοκινήτων τα οποία είναι 15 ετών και άνω. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί και διαστρεβλώνει την πραγματική ευρωπαϊκή οδηγία για τον χρόνο ζωής των οχημάτων.

Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: pronews.gr, triklopodia.gr, vimaorthodoxias.gr, hellasultras.gr, romioitispolis.gr, anepikairos.gr

Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών του ισχυρισμού βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ.

Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ετοιμάζεται να βάλει «τέλος» στην κυκλοφορία εκατομμυρίων αυτοκινήτων άνω των 15 ετών.

Συγκεκριμένα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, δήλωσε πως θα απαγορεύουν την επισκευή τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κυκλοφορούν, αν υποστούν κάποια βλάβη.

Η εν λόγω απόφαση είναι ένα «χτύπημα» για εκατομμύρια ιδιοκτήτες οχημάτων, καθώς εν μέσω «σαρωτικής» ακρίβειας που πλήττει όλη την Ευρώπη, θα κληθούν το προσεχές διάστημα να τα αντικαταστήσουν προκειμένου να μπορούν να μετακινούνται… ελεύθερα.

Ανάλυση του ισχυρισμού

Ο σκοπός της οδηγίας

Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός αναφέρεται στην πρόταση αναθεώρησης οδηγίας του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2023 για τα οχήματα που φτάνουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Ο σκοπός της πρότασης είναι η ρύθμιση και η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας στον τομέα των μετακινήσεων αναφορικά με τον σχεδιασμό, την παραγωγή και τον κύκλο ζωής των οχημάτων.

Η πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας, όπως αναφέρει και το σχετικό δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε ως σκοπό την εναρμόνιση της βιομηχανίας αυτοκινήτων με τους στόχους για επίτευξη κλιματικά ουδέτερης και κυκλικής οικονομίας μέχρι το 2050. Σε αυτό το πλαίσιο τονίζεται και η προσαρμογή στον σχεδιασμό και την διαχείριση οχημάτων για πιο αποτελεσματική ανακύκλωση των τμημάτων τους. Συγκεκριμένα, υπάρχει αναφορά σε ρυθμίσεις για συλλογή και περιορισμό του περιβαλλοντικού αντίκτυπου ηλεκτρικών οχημάτων, μειώνοντας την χρήση επικίνδυνων ουσιών στα νέα οχήματα και θέτοντας στόχους για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση κατά 85% με βάση το μέσο βάρος του οχήματος και το έτος κατασκευής. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά σε κίνητρα που θα χορηγούνται σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επαναχρησιμοποίηση, ανακατασκευή και συντήρηση τμημάτων και εξαρτημάτων.

Διαστρεβλωμένη παρουσίαση της οδηγίας

Η αρχική μορφή της οδηγίας όσο και οι προτάσεις αναθεώρησης δεν κάνουν σε κανένα σημείο λόγο για απαγόρευση επισκευής οχημάτων μετά την πάροδο 15 ετών από την κατασκευή του εκάστοτε οχήματος. Η αρχική οδηγία τέθηκε σε ισχύ το 2000 και έκτοτε δέχθηκε αρκετές αναθεωρήσεις, η τελευταία εκ των οποίων έγινε τον Μάρτιο του 2023. Ένας από τους στόχους της νέας αναθεώρησης είναι η καταπολέμηση παράνομων ενεργειών, όπως η πώληση οχημάτων τα οποία εντάσσονται στην κατηγορία αυτών που έχει λήξει ο κύκλος ζωής τους λόγω ανικανότητας επισκευής (End of Life Vehicles – ELVs) ως “μεταχειρισμένα”. Αυτό ήταν δυνατό να γίνει μέχρι σήμερα λόγω έλλειψης σαφών κριτηρίων για χαρακτηρισμό αυτών των οχημάτων, κάτι που σκοπεύει να λύσει η τελευταία αναθεώρηση της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας.

Ωστόσο, σε καμία από αυτές τις αναθεωρήσεις δεν εντοπίζεται άμεση ή έμμεση αναφορά στον εξεταζόμενο ισχυρισμό για απογόρευση επισκευής και δέσμευση του οχήματος με βάση την ηλικία του. Αντίθετα, η τελευταία πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας δίνει κίνητρα για την επισκευή και συντήρηση οχημάτων με στόχο την πιο αποδοτική και λιγότερο περιβαλλοντικά επιζήμια χρήση τους. Αυτό το σημείο τονίστηκε και από τον Adalbert Jahnz, εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο AFP ο οποίος ανέφερε:

Δεν υπάρχει κανένα σημείο (σ.σ. στην πρόταση αναθεώρησης) το οποίο να απαγορεύει την επισκευή αυτοκινήτων άνω των 15 ετών (ή οποιασδήποτε ηλικίας). Δεν έχουμε κάνει καμία πρόταση μέσα στο κείμενο που να αφορά συγκεκριμένα αυτοκίνητα ηλικίας άνω των 15 ετών. […] Αντίθετα πολλές από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις στοχεύουν στην υποστήριξη επισκευής αυτοκινήτων.

Το μόνο σημείο στο οποίο γίνεται αναφορά σε υποχρεωτική παράδοση οχήματος αφορά τις περιπτώσεις όπου το εκάστοτε όχημα έχει υποστεί ζημιά η οποία δεν είναι εφικτό να επιδιορθωθεί και αυτό το σημείο δεν είναι μέρος της πρόσφατης αναθεώρησης, αλλά βρίσκεται στην αρχική ευρωπαϊκή οδηγία. Σύμφωνα με το κείμενο, ο εκάστοτε οδηγός οχήματος είναι υποχρεωμένος να παραδώσει το όχημα του σε εγκεκριμένο σταθμό επεξεργασίας οχημάτων, στις περιπτώσεις που ορίζονται από το Άρθρο 23 – παράγραφος 4, εφόσον ενημερωθεί ότι το όχημα πληροί τα κριτήρια ανεπάρκειας επισκευής. Ωστόσο, τα κριτήρια που πρέπει να πληροί το όχημα για να ενταχθεί σε αυτή τη κατηγορία είναι, μεταξύ άλλων, να έχει καεί ολοσχερώς, να έχει βυθιστεί σε νερό σε επίπεδο που να καλύπτει το παρμπρίζ, να έχει κοπεί σε κομμάτια, ή να χρειάζεται αντικατάσταση πολλών βασικών εξαρτημάτων όπως η μηχανή και το σασί, αλλάζοντας πρακτικά την ταυτότητα του οχήματος. Αυτό το σημείο μάλιστα εντοπίζεται και στο ελληνικό Προεδρικό Διάταγμα αρ. 116 του 2004, το οποίο βασίστηκε στην ευρωπαϊκή οδηγία του 2000, και αναφέρει τα εξής στο άρθρο 8:

Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο του άρθρου 8 εδώ: (Πατήστε πάνω στη μπάρα για να ανοίξετε το κείμενο)

1. Οι παραγωγοί σε συνεργασία με τους φορείς επεξεργασίας υποχρεούνται να οργανώνουν ατομικά ή συλλογικά συστήματα συλλογής ή να συμμετέχουν σε συλλογικά συστήματα συλλογής των ΟΤΚΖ και των αποβλήτων που συνίστανται σε μεταχειρισμένα εξαρτήματα αφαιρούμενα κατά την επισκευή των επιβατικών αυτοκινήτων εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό.

Κάθε επιχείρηση που εκτελεί εργασίες συλλογής ή μεταφοράς ΟΤΚΖ λαμβάνει άδεια σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων. Οι εν λόγω επιχειρήσεις πρέπει να ενταχθούν ή να συμβληθούν με συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης που έχουν εγκριθεί, σύμφωνα με το άρθρο 5, του παρόντος.

2. Οι ιδιοκτήτες ή κάτοχοι ΟΤΚΖ υποχρεούνται να τα μεταφέρουν οι ίδιοι και να τα παραδίδουν σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης ή σε σημεία συλλογής κατά την έννοια του άρθρου 2 (παραγ. 23) του παρόντος. Κατά την παράδοση του ΟΤΚΖ οι ιδιοκτήτες ή κάτοχοι ΟΤΚΖ λαμβάνουν βεβαίωση παραλαβής. Οι βεβαιώσεις παραλαβής ΟΤΚΖ χορηγούνται από τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης ή τα σημεία συλλογής μέχρι την 20η Δεκεμβρίου και για τις απομακρυσμένες περιοχές μέχρι την 15η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Η παράδοση του ΟΤΚΖ ολοκληρώνεται με την έκδοση του πιστοποιητικού καταστροφής με τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στην επόμενη παράγραφο 3.

3. Το πιστοποιητικό καταστροφής εκδίδεται από το εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, εφόσον αυτό δραστηριοποιείται στην περιοχή που παραδίδεται το ΟΤΚΖ, για λογαριασμό της συμβεβλημένης με αυτό εγκεκριμένης εγκατάστασης επεξεργασίας και χορηγείται στον ενδιαφερόμενο ιδιοκτήτη ή κάτοχο απευθείας από το σύστημα ή μέσω του σημείου συλλογής, μέσα σε 8 ημέρες από τη χορήγηση της προαναφερόμενης βεβαίωσης παραλαβής του ΟΤΚΖ. Με το πιστοποιητικό καταστροφής, παρέχεται η εγγύηση από το σύστημα ότι το ΟΤΚΖ οδηγείται στην ως άνω εγκεκριμένη, σύμφωνα με το άρθρο 10, εγκατάσταση επεξεργασίας. Το ελάχιστο περιεχόμενο του πιστοποιητικού καταστροφής περιγράφεται στο παράρτημα IΙI του άρθρου 18 του παρόντος Διατάγματος.

Τέλος είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η υποχρέωση για παράδοση του οχήματος δεν υπάρχει εφόσον ο κάτοχος του οχήματος το κρατάει εντός ιδιωτικού χώρου και εφόσον δεν έχουν ενημερωθεί ότι το όχημα τους πληροί τις προϋποθέσεις για ένταξη στην κατηγορία οχημάτων που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Ακόμα, η σχετική νομοθεσία κάνει ειδική αναφορά σε οχήματα τα οποία έχουν ιστορικό ενδιαφέρον, δηλαδή τα οποία διατηρούν την κληρονομία της περιόδου στην οποία κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιούνται ελάχιστα σε δημόσιους δρόμους αφήνοντας την απόφαση για την διαχείριση αυτών των οχημάτων στα εκάστοτε κράτη-μέλη.

Συμπέρασμα

Η σχετική πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας του ευρωπαϊκού κοινουβουλίου που αναπαράγεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν κάνει λόγο για υποχρεωτική παράδοση οχημάτων και απαγόρευση επισκευής μετά την παρέλευση δεκαπενταετίας. Η πρόταση έχει ως στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικά υπεύθυνης κατασκευής, επιδιόρθωσης και συντήρησης οχημάτων με παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκης Ένωσης για εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων. Η μόνη αναφορά σε υποχρεωτική παράδοση οχήματος για καταστροφή αφορά τις περιπτώσεις όπου το όχημα έχει υποστεί καταστροφή η οποία δεν επιδέχεται επιδιόρθωσης όπως για παράδειγμα το να έχει καεί ολοσχερώς ή να έχει βυθιστεί σχεδόν πλήρως σε νερό.

Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.

Περισσότερα σχετικά άρθρα

Στείλτε μας θέματα που έχετε βρει

    Βιβλιογραφία