Ψευδής ο ισχυρισμός ότι μελέτη απέδειξε πως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πιο ρυπογόνα από τα συμβατικά

Μέσα ενημέρωσης και λογαριασμοί στα social media αναπαράγουν τον ισχυρισμό ότι μελέτη βρήκε πως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα παράγουν περισσότερους ρύπους από τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός αποτελεί διαστρέβλωση των πραγματικών στοιχείων.

Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: energodromio.gr, e-synews.gr, esykpdamth.blogspot.com

Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών του ισχυρισμού βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ, εδώ, και εδώ.

Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός

Ανάλυση του ισχυρισμού

Η επίμαχη μελέτη

Η μελέτη στην οποία αναφέρονται τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα δεν δημοσιεύθηκε σε επιστημονικό περιοδικό. Πρόκειται για μια αναφορά του 2022 που δημοσίευσε η βρετανική εταιρία Emissions Analytics, η οποία αναλαμβάνει την διεξαγωγή ελέγχων σε μηχανήματα για εκπομπές αερίων.

Στην εν λόγω αναφορά η Emmision Analytics ισχυρίζεται ότι η εκπομπές σωματιδίων από την φθορά στα λάστιχα είναι 1,850 μεγαλύτερη των εκπομπών από την εξάτμιση. Σημαντική σημείωση είναι πως, και στην τωρινή αναφορά του 2022 όσο και στην αντίστοιχη αναφορά που δημοσίευσαν το 2020 (όπου έκαναν λόγο για 1,000 φορές μεγαλύτερες εκπομπές από την φθορά στα λάστιχα έναντι των εκπομπών από την εξάτμιση) δεν γίνεται σύγκριση μεταξύ συμβατικών και ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αλλά σύγκριση μεταξύ των επιπέδων εκπομπής μικροσωματιδίων από την εξάτμιση και την φθορά των ελαστικών.

Η αναφορά σημειώνει το βάρος των ηλεκτροκίνητων οχημάτων και των μεγάλων SUV ως παράμετρο που επιβαρύνει την φθορά των ελαστικών και των φρένων, ενισχύοντας την παραγωγή αυτών των εκπομπών, ωστόσο δεν ισχυρίζεται ότι τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μολύνουν το περιβάλλον σε μεγαλύτερο βαθμό από τα συμβατικά.

Τι αναφέρει η βιβλιογραφία για τον βαθμό μόλυνσης από τα ηλεκτροκίνητα οχήματα

Τα οχήματα έχουν διαφορετικές πηγές εκπομπής μικροσωματιδίων με τις βασικές να είναι η φθορά των ελαστικών, των φρένων και οι εκπομπές από την εξάτμιση. Το ζήτημα της εκπομπής σωματιδίων από την φθορά ελαστικών, το οποίο έθιξε και η αναφορά της εταιρίας Emission Analytics, έχει εξεταστεί από σειρά μελετών και αναφορές επίσημων φορέων.

Συγκεκριμένα, στον οδηγό απογραφής εκπομπών αέριων ρύπων του 2023 που εξέδωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος γίνεται αναφορά στο εν λόγω ζήτημα. Η αναφορά κάνει λόγο για μεγαλύτερη φθορά ελαστικών σε ηλεκτρικά οχήματα συγκριτικά με οχήματα που φέρουν μηχανή εσωτερικής καύσης παραθέτοντας το βάρος των ηλεκτροκίνητων οχημάτων ως βασική παράμετρο. Σύμφωνα με την αναφορά παρατηρήθηκε αύξηση βάρους 258 κιλά στα ηλεκτροκίνητα οχήματα συγκριτικά με πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα και αύξηση 314 κιλά συγκριτικά με αυτοκίνητα που έχουν κινητήρες ντίζελ.

Στο ίδιο κεφάλαιο αναφέρονται τα αποτελέσματα μελέτης του 2021¹Beddows, David C. S. and Roy M. Harrison. “PM10 and PM2.5 emission factors for non-exhaust particles from road vehicles: Dependence upon vehicle mass and implications for battery electric vehicles.” Atmos. Environ., vol. 244, 1 Jan. 2021, p. 117886, doi:10.1016/j.atmosenv.2020.117886. Αρχειοθετημένο εδώ. η οποία συνέκρινε μόνο τις εκπομπές που δεν προέρχονται από την εξάτμιση σε αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης και ηλεκτροκίνητα οχήματα και βρήκε αύξηση 7-10% στις εκπομπές σωματιδίων διαμέτρου μικρότερης των 2.5 μικρόμετρων (PM_2.5) και 10 μικρόμετρων (PM₁₀). Ωστόσο, η αναφορά τονίζει ότι η εφαρμογή της τεχνολογίας του αναγεννητικού φρεναρίσματοςⓘΑυτή η τεχνολογία συλλέγει την κινητική ενέργεια από το φρενάρισμα την οποία διοχετεύει στην μπαταρία του αυτοκινήτου. σε συνδυασμό με συστήματα συλλογής σκόνης από τα φρένα μπορεί να αντισταθμίσει τη διαφορά. Η εν λόγω μελέτη μάλιστα αναφέρει πως, αναλόγα με τα επίπεδα εφαρμογής του αναγγενητικού φρεναρίσματος και της συλλογής σκόνης φρεναρίσματος στα ηλεκτρικά οχήματα, η μείωση στα σωματίδια PM₁₀ σε αστικό περιβάλλον μπορεί να φτάσει και το 26%. Η κατάσταση αλλάζει σε αυτοκινητόδρομους όπου η μελέτη αναφέρει ότι δεν μπορεί να αντισταθμιστεί η αύξηση λόγω των μεγάλων ταχυτήτων και του βάρους των ηλεκτρικών οχημάτων. Αναφέρουν όμως ότι σε αστικό περιβάλλον η μείωση σε σωματίδια PM2.5 μπορεί να είναι μεγαλύτερη με εκτεταμένη χρήση αναγεννητικού φρεναρίσματος και συλλογής σκόνης η οποία μπορεί να φτάσει το 27%.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023²Pan, Shuai, et al. “Impacts of the large-scale use of passenger electric vehicles on public health in 30 US. metropolitan areas.” Renewable Sustainable Energy Rev., vol. 173, 1 Mar. 2023, p. 113100, doi:10.1016/j.rser.2022.113100. Αρχειοθετημένη εδώ. εξετάστηκε το πως θα επηρέαζε την ποιότητα του αέρα και την δημόσια υγεία η συνολική μετάβαση από αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης σε ηλεκτροκίνητα οχήματα 30 μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ μέχρι το 2050. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το μοντέλο ποιότητας αέρα CMAQ (Community Multiscale Air Quality) του Αμερικανικού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EPA) για να προσομοιώσουν τις εκτιμώμενες αλλαγές στις συγκεντρώσεις σωματιδίων PM_2.5 με βάση τα σενάρια που εξέτασαν. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η ευρεία αλλαγή οχημάτων σε ηλεκτροκίνητα μπορεί να μειώσει σημαντικά τις συγκεντρώσεις σωματιδίων PM_2.5 στις εξεταζόμενες πόλεις, με την Καλιφόρνια και την Ανατολική πλευρά των ΗΠΑ να εμφάνισαν την μεγαλύτερη βελτίωση. Επίσης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το λογισμικό BenMAP του EPA το οποίο υπολογίζει τις επιπτώσεις στην δημόσια υγεία από αλλαγές στην περιβαλλοντική μόλυνση για να κάνουν μια εκτίμηση του αντίκτυπου τον οποίο ενδέχεται να έχει η γενικευμένη χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων στις εξεταζόμενες περιοχές. Τα αποτελέσματα έδειξαν πιθανή πρόληψη χιλιάδων πρόωρων θανάτων λόγω βελτίωσης της ποιότητας αέρα στο σενάριο μαζικής χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Σε αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να τονίσουμε ότι, συγκριτικά με την μελέτη των Beddows et al. του 2021 που αναφέραμε ήδη, η εν λόγω έρευνα εξέτασε την μείωση στα σωματίδια PM_2.5 από όλες τις πηγές, δηλαδή τόσο από την φθορά ελαστικών και φρένων όσο και από την εξάτμιση και όχι μόνο από πηγές πλην της εξάτμισης. Αυτή η προσέγγιση δίνει την συνολική εικόνα για την πιθανή έκβαση από την αλλαγή των αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης με ηλεκτροκίνητα οχήματα και δείχνει σημαντική βελτίωση στην ποιότητα του αέρα.

Σχετικά ήταν και τα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023³Garcia, Erika, et al. “California’s early transition to electric vehicles: Observed health and air quality co-benefits.” Sci. Total Environ., vol. 867, 1 Apr. 2023, p. 161761, doi:10.1016/j.scitotenv.2023.161761. Αρχειοθετημένη εδώ. και εξέτασε την σχέση μεταξύ της χρήσης οχημάτων μηδενικών εκπομπών και αλλαγών στην συγκέντρωση διοξειδίου του αζώτουⓘΤο διοξείδιο του αζώτου δεν είναι άμεσα αέριο του θερμοκηπίου ωστόσο συμβάλει στην μόλυνση της ατμόσφαιρας σχηματίζοντας όζον σε επίπεδο εδάφους το οποίο αποτελεί αέριο του θερμοκηπίου. Επίσης συμμετέχει στον σχηματισμό μικροσωματιδίων (PM) τα οποία επηρεάζουν έμμεσα το κλίμα. Τέλος αποτελεί κίνδυνο για διαφορετικά συστήματα του οργανισμού μας με βασικό το αναπνευστικό καθώς αυξάνει το ρίσκο άσθματος, κυρίως σε παιδιά, ενισχύει τα συμπτώματα άσθματος και αυξάνει την ευπάθεια σε λοιμώξεις όπως η βρογχίτιδα και η πνευμονία. στην Καλλιφόρνια την περίοδο μεταξύ 2013 και 2019. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην εξεταζόμενη περίοδο υπήρξε σημαντική αύξηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών ενώ η συσχέτιση μεταξύ αυτής της αύξησης και της μείωσης των συγκεντρώσεων διοξειδίου του αζώτου, παρότι δεν ήταν στατιστικά σημαντική, ήταν αρκετά μεγάλη. Επίσης τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αυξημένη χρήση οχημάτων μηδενικών εκπομπών συσχετίζονταν με μειωμένους ρυθμούς επισκέψεων σε μονάδες επειγόντων περιστατικών για θέματα άσθματος στην εξεταζόμενη περίοδο.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι μελέτη απέδειξε πως τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μολύνουν το περιβάλλον σε μεγαλύτερο βαθμό από τα αυτοκίνητα εσωτερική καύσης είναι ψευδής. Ο ισχυρισμός βασίζεται σε αναφορά, όχι μελέτη, της βρετανικής εταιρίας ελέγχου εκπομπών Emission Analytics στην οποία δηλώνει πως βρήκε μεγαλύτερες εκπομπές μικροσωματιδίων (PM2.5 και PM10) από την φθορά ελαστικών και φρένων συγκριτικά με τις εκπομπές από την εξάτμιση οχημάτων. Παρότι η αναφορά σημείωσε το μεγαλύτερο βάρος των ηλεκτροκίνητων οχημάτων και των μεγάλων SUV ως σημαντική παράμετρο στην φθορά και τις συνεπακόλουθες εκπομπές δεν ανέφερε ότι τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μολύνουν το περιβάλλον περισσότερο από τα συμβατικά αυτοκίνητα. Επίσης, ενώ η διαθέσιμη βιβλιογραφία επιβεβαιώνει την αυξημένη εκπομπή τέτοιων σωματιδίων από ηλεκτροκίνητα οχήματα, οι συνολικές εκπομπές τους δεν περιορίζονται στην φθορά των ελαστικών και των φρένων αλλά και στις εκπομπές από την εξάτμιση. Συνυπολογίζοντας όλες τις πηγές εκπομπών τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης παραμένουν μεγαλύτερες πηγές περιβαλλοντικής μόλυνσης. Επίσης, τεχνολογίες όπως το αναγγενητικό φρενάρισμα και η συλλογή σκόνης των φρένων έχει την δυνατότητα να αντισταθμίσει τις διαφορές στην εκπομπή σωματιδίων σε ηλεκτροκίνητα οχήματα σε περιβάλλον πόλης.

Στάμος Αρχοντής

Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.