Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορεί βίντεο το οποίο δείχνει μια λεπτή γραμμή φωτός και στη συνέχεια έκρηξη σε κατοικημένη περιοχή στη Μακούλ της Χιλής. Οι ισχυρισμοί που συνοδεύουν τις σχετικές αναρτήσεις κάνουν λόγο για “ενεργειακά όπλα”, ωστόσο στην πραγματικότητα πρόκειται για έκρηξη σε μετασχηματιστή.
Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στις εξεταζόμενες αναρτήσεις διαβάζουμε τα εξής:
Επειδή είμαστε ψεκασμενοι συνωμοσιολογοι ας δούμε έναν από τους τρόπους που επιδρά η κλιματική αλλαγή!!!
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το ιστορικό αναπαραγωγής του ισχυρισμού
Στις σχετικές ελληνικές αναρτήσεις βλέπουμε ότι το επίμαχο βίντεο που ανέβηκε στο TikTok από το προφίλ @greekorthodoxreporter2 αποτελεί μεταφόρτωση από άλλο λογαριασμό.
Ο ελληνικός λογαριασμός φαίνεται πως έχει διαγραφεί ή δεν είναι πλέον ενεργός.
Μέσω αντίστροφης αναζήτησης στιγμιοτύπων του βίντεο εντοπίσαμε την αρχική ανάρτηση στον λογαριασμό @pierosolisv στις 25 Μαΐου 2023. Παρακάτω μπορείτε να δείτε το βίντεο με τον αρχικό ήχο και περιγραφή.
Στην περιγραφή του βίντεο αναφέρονται τα εξής:
Πλαίσιο: Ένας φίλος μου το τράβηξε από το διαμέρισμα του στην Μακούλ. Έπεσε το ρεύμα και ακούστηκε μια έκρηξη, επομένως πήγε προς το παράθυρο και είδε αυτή την δέσμη φωτός 5 φορές (που για μένα μοιάζει με λέιζερ περισσότερο παρά με δέσμη φωτός). Αυτή η δέσμη που φαίνεται στο βίντεο είναι η τελευταία η οποία προκάλεσε και την έκρηξη.
Τι προκάλεσε την έκρηξη
Το βίντεο είχε σημαντική απήχηση με αποτέλεσμα να καλυφθεί από δελτίο ειδήσεων του Chilevision News στο οποίο εξηγήθηκε, κατόπιν συνέντευξης και με τον μηχανολόγο μηχανικό Dr. Humberto Verdejo, ότι το βίντεο δεν δείχνει έκρηξη λόγω κάποιου ενεργειακού όπλου αλλά έκρηξη μετασχηματιστή ενέργειας. Συγκεκριμένα ο Dr. Vendejo ανέφερε ότι λόγω των έντονων ανέμων που είχε εκείνη την ημέρα (γεγονός που επιβεβεβαιώνεται και από ρεπορτάζ του τοπικού τύπου για διακοπές ρεύματος λόγω σύγκρουσης αντικειμένων με εξοπλισμό ηλεκτροδότησης λόγω ανέμων) το πιο πιθανό σενάριο είναι κάποιο κλαδί δέντρου να χτύπησε τον εξοπλισμό προκαλώντας την έκρηξη.
Το γεγονός ότι η έκρηξη δεν ήταν αποτέλεσμα της δέσμης φωτός που βλέπουμε στο βίντεο επιβεβαιώνεται αν δούμε σε αργή κίνηση τα καρέ τη στιγμή της έκρηξης:
Όπως φαίνεται στο βίντεο εμφανίζεται μια λάμψη στο σημείο της έκρηξης λίγο πριν εμφανιστεί η δέσμη φωτός. Το φαινόμενο εξηγείται και στο σχετικό ρεπορτάζ του Chilevision News όπου αναφέρεται ότι η δέσμη που βλέπουμε στο βίντεο είναι λάμψη από την κάμερα η οποία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι η θέση και η κατάσταση της κάμερας.
Τέλος, όπως ανέφερε στο Associated Press ο Iain Boyd, διοικητής του Κέντρου Πρωτοβουλιών Εθνικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Μπόλντερ, τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας με επαρκή ισχύ για να ξεκινήσουν φωτιές εκπέμουν στο φάσμα του υπερύθρου, γεγονός που τα καθιστά αόρατα στο γυμνό μάτι.
Συμπέρασμα
Το υπό εξέταση βίντεο που κυκλοφορεί στα social media δεν δείχνει έκρηξη που προκλήθηκε στην Μακούλ της Χιλής από ενεργειακό όπλο. Πρόκειται για έκρηξη σε μετασχηματιστή ενέργειας, πιθανότατα ως αποτελέσμα σύγκρουσης με κλαδιά λόγω των ισχυρών ανέμων στην περιοχή. Η δέσμη φωτός που φαίνεται στο βίντεο δεν είναι ακτίνα λέιζερ αλλά λάμψη από την κάμερα γεγονός που επιβεβαιώνεται και από το ότι στο βίντεο φαίνεται πως η έκρηξη ξεκίνησε πριν εμφανιστεί η δέσμη φωτός.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
