Σελίδες ενημέρωσης και αναρτήσεις στα social media αναπαράγουν τον ισχυρισμό ότι το Ισραήλ αναπτύσσει βιολογικό όπλο το οποίο θα στοχεύει μόνο Άραβες χωρίς να επηρεάζει Ισραηλινούς. Ο εν λόγω ισχυρισμός είναι πλήρως αβάσιμος και συνιστά συνωμοσιολογική παραπληροφόρηση.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: makeleio.gr, dimpenews.gr, katohika.gr, ksipnistere.com, triklopodia.gr
Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων σε λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα βρείτε αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:
«Το Ισραήλ φέρεται να αναπτύσσει ένα βιολογικό όπλο που θα μπορούσε να βλάψει τους Άραβες χωρίς να επηρεάσει τους Εβραίους σύμφωνα με άρθρο των Sunday Times του Λονδίνου την Κυριακή.
Αναφέρει επικαλούμενο στρατιωτικές πηγές ισραηλινές και δυτικές ότι οι επιστήμονες αποπειρώνται να ταυτοποιήσουν διακριτικά γονίδια που φέρουν οι Άραβες για να δημιουργήσουν ένα γενετικά τροποποιημένο βακτήριο ή ιό.
Η «εθνοβόμβα»..Βιολογικός πόλεμος
Ανάλυση των ισχυρισμών
Μέσω αντίστροφης αναζήτησης της εικόνας που διαμοιράζονται τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα από άρθρο της σελίδας Wired εντοπίσαμε το αρχικό δημοσίευμα το οποίο έχει ημερομηνία δημοσίευσης 16 Νοεμβρίου 1998.
Το άρθρο στο Wired, και η συνεπακόλουθη αναπαραγωγή της είδησης από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης 25 χρόνια αργότερα, έχει ως αρχική πηγή άρθρο της Sunday Times του Λονδίνου το οποίο δημοσιεύθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1998. Στο εν λόγω άρθρο γίνεται αναφορά σε πηγές από τον ισραηλινό στρατό οι οποίες, σύμφωνα με τους αρθρογράφους, είχαν υποστηρίξει ότι το Ισραήλ βρισκόταν στην διαδικασία ανάπτυξης βιολογικού όπλου το οποίο θα επηρέαζε μόνο Άραβες μέσω επιλεκτικής στόχευσης συγκεκριμένων γονιδίων.
Οι ισχυρισμοί του άρθρου της Sunday Times αμφισβητήθηκαν ευρώς σε σειρά άρθρων και δηλώσεων από μέλη της ισραηλινής κυβέρνησης που ακολούθησαν την δημοσίευση του. Επίσης σε αναφορά που έκανε το CBW Conventions Bulletin (περιοδικό του Πανεπιστημίου του Σάσσεξ) στο θέμα στο τεύχος Δεκεμβρίου 1998, ανέφερε πως η ιστορία της Sunday Times, για έναν επιστήμονα που δούλευε πάνω σε έναν ιό ο οποίος θα μπορούσε να βλάψει μόνο Άραβες, ήταν ίδια με μια σατιρική ιστορία επιστημονικής φαντασίας που είχε σταλεί σε ισραηλινές εφημερίδες για δημοσίευση το 1996. [πηγή – σελίδα 40]
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, παρά τις δηλώσεις αμφισβήτισης τόσο από κυβερνητικά στελέχη όσο και από ερευνητές που είχαν δηλώσει την ίδια περίοδο ότι η τεχνική εφαρμογή ενός τέτοιου υποθετικού εγχειρήματος θα ήταν αμφίβολη δεν υπήρξε ποτέ απόλυτη κατάρριψη των ισχυρισμών, καθώς οι πηγές της Sunday Times δεν ταυτοποιήθηκαν ποτέ ούτε προέκυψαν έκτοτε επιπρόσθετα στοιχεία που να δείχνουν ότι ο ισχυρισμός είχε την οποιαδήποτε βάση.
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός ότι δημοσιεύματα του 2023 δείχνουν προσπάθεια ανάπτυξης βιολογικού όπλου από το Ισραήλ για στοχευμένη επίθεση σε πληθυσμούς Αράβων είναι ψευδής. Οι αναφορές που γίνονται από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αφορούν άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε αρχικά τον Νοέμβριο του 1998 από την Sunday Times του Λονδίνου.
Οι ισχυρισμοί του άρθρου για προσπάθεια ανάπτυξης στοχευμένου βιολογικού όπλου που θα έπληττε μόνο Άραβες αμφιβητήθηκαν ευρέως, τόσο από πολιτικούς αξιωματούχους όσο και από ερευνητές που δεν θεωρούσαν ότι το τεχνολογικό επίπεδο της εποχής ήταν επαρκές για ένα τέτοιο όπλο. Εν τέλει οι ισχυρισμοί των αρθρογράφων δεν επιβεβαιώθηκαν από μετέπειτα στοιχεία ενώ την περίοδο που δημοσιεύθηκε το επίμαχο άρθρο διατυπώθηκε και η θέση ότι η ιστορία ήταν σχεδόν ίδια με ένα σατιρικό έργο επιστημονικής φαντασίας που είχε σταλεί σε ισραηλινές εφημερίδες για δημοσίευση το 1996.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
